||om tat sat||

సుందరకాండ.
అథ ఏకషష్టితమస్సర్గః||

తతః అంగదప్రముఖాః వనౌకసః మహాకపిః హనుమంతశ్చజాంబవతః వాక్యం అగృహ్ణంత||

తతః సర్వే ప్లవగర్షభాః ప్రీతిమన్తః మహేంద్రాద్రిం పరిత్యజ్య వాయుపుత్త్ర పురస్సరాః పుప్లువుః|| తే మేరుమందరసంకాశాః మత్తాః మహాగజాః ఇవ ఆకాశం ఛాదయంతః ఇవ మహాబలాః మహాకాయా పుప్లువుః|| భూతైః సభాజ్యమానం ఆత్మవంతం మహాబలమ్ హనూమంతం మహావేగం వహంత ఇవ దృష్టిభిః ||రాఘవే చ అర్థనిర్వవృత్తిం పరమం యశం కర్తుం సమాధాయ , సమృద్ధార్థాః , కర్మసిద్ధిభిః ఉన్నతాః || సర్వే ప్రియాఖ్యానోన్ముఖాః సర్వే యుద్ధాభినందినః సర్వే మనస్స్వినః సర్వే నిశ్చితార్థః|| తతః తే కాననౌకసః ఖం ఆప్లుత్య ప్లవమానాః ద్రుమలయతాయుతం నన్దనోపమమ్ వనం ఆసేదుః||సర్వభూతానాం అభిరక్షితం అధృష్యం సర్వభూత మనోహరం యత్ సుగ్రీవస్య మధువనం నామ తత్||

మహాత్మనః కపిముఖ్యస్య సుగ్రీవస్య మాతులః మహావీర్యః దధిముఖః కపిః యత్ సదా రక్షతి ||తే వానరాః వానరేన్ద్రస్య మనః క్లాంతతమం మహత్ తత్ వనం ఉపాగమ్య పరమోత్కటాః బభూవుః || తతః మధుపింగళాః తే వానరాః మహత్ మధువనం దృష్ట్వా హృష్టాః కుమారం మధూని అభ్యయాచంత||తతః కుమారః వృద్ధాన్ తాన్ జామ్బవత ప్రముఖాన్ కపీన్ అనుమాన్య తేషాం మధు భక్షణే నిసర్గం దదౌ||

తతః సర్వే వనౌకసః అనుమతాః సమ్ప్రహృష్టాః తదా ప్రేరితాః ముదితాః ప్రనృత్యంచః అభవన్ ||

కేచిత్ గాయన్తి|కేచిత్ ప్రణమంతి|కేచిత్ నృత్యన్తి | కేచిత్ ప్రహసన్తి| కేచిత్ పతన్తి | కేచిత్ పతన్తి| కేచిత్ విచరన్తి| కేచిత్ ప్లవన్తి|కేచిత్ ఫ్రలపన్తి|| కేచిత్ పరస్పరం ఉపాశ్రయన్తే| కేచిత్ పరస్పరం ఉపాక్రమంతి| కేచిత్ పరస్పరం ఉపబ్రువంతి|| కేశిత్ పరస్పరం ఉపారమంతే

కేచిత్ ద్రుమాత్ ద్ర్మం అభిద్రవన్తే | కేచిత్ నగాగ్రాన్ నిపతంతి | కేచిత్ నగాగ్రాత్ క్షితౌ నిపతన్తి | ఉదీర్ణవేగాః మహతలాత్ మహాద్రుమాగ్రాణి అభిసంపతన్తి ||గాయన్తం అన్యః ప్రహసన్ ఉపైతి| హసన్తం అన్యః ప్రరుదన్ ఉపైతి| రుదంతం అన్యః ప్రణుదన్ ఉపైతి || నుదన్తం అన్యః ప్రణదన్ ఉపైతి||

మధుప్రసానోత్కట సత్త్వచేష్టం తత్ కపిసైన్యం సమాకులం ఆసీత్ | అత్ర కశ్చిత్ మత్తః న బభూవ|ఇతి న | అత్ర కశ్చిత్ తృప్తః న బభూవ ఇతి న|| తతః దధివక్త్రనామా కపిః పరిభక్ష్యమాణమ్ తత వనం విధ్వంసితపత్రపుష్పాన్ ద్రుమాంశ్చ సమీక్ష్య కోపాత్ తాన్ కపీన్ నివారయామాస|| ప్రవృద్ధైః తైః పరిభర్త్స్యమానః వనస్య గోప్తా హరివీర వృద్ధః ఉగ్రతేజాః వానరేభ్యః వనస్య రక్షాం ప్రతి భూయః మతిం చకార||కాంశ్చిత్ పరుషాణి ఉవాచ| అన్యాంశ్చ అసక్తం | తలైః ధృష్టం జఘాన| కేచిత్ సమేత్య | కేచిత్ కలహం చకార| తహైవ కాంస్చిత్ సామ్నా ఉపజగామ||

తః మదాత్ అప్రతివార్య వాక్యైః తేన బలాత్ ప్రతివార్యమాణైః త్యక్తభయైః తైః ప్రధర్షితః| సః దోషం చ అనవేక్ష్య సమ్యే ప్రకృష్యతే చ||సమగ్రాః కపయః మదాత్ నఖైః తుదన్తః | దశనైః దసన్తః| తలైశ్చ పాదైశ్చ తం కపిం సమాపయన్తః | (తే సర్వే) మహావనం నిర్విషయం చకృః||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే ఏకషష్టితమస్సర్గః ||

|| ఓమ్ తత్ సత్||